Konu: Aydın emekli bir oyuncudur; aktörlüğü bıraktıktan sonra Kapadokya'da kendi halinde butik otel işleterek günlerini geçirir. Hayatında iki kadın vardır: Kendisine her anlamda uzak ve soğuk olan genç karısı Nihal ve boşanmış olan kız kardeşi Necla... Kışın bastırması ve kar yağışının artması bu küçük taşrada en çok Aydın'ın sinirlerine dokunur ve onu uzaklara gitmeye teşvik eder...
Türk sinemasının Cannes tescilli, bol ödüllü yönetmeni Nuri Bilge Ceylan'ın Bir Zamanlar Anadolu'da filminden sonra hayata geçirdiği ve Cannes'da büyük ödül Altın Palmiye'ye layık görülen son filmi olan Kış Uykusu'nun başrolünde Haluk Bilginer yer alırken kadroda kendisine Demet Akbağ, Melisa Sözen, Ayberk Pekcan, Serhat Mustafa Kılıç, Tamer Levent, Nejat İşler ve Nadir Sarıbacak eşlik ediyor.
Hayatım boyunca izlediğim Nuri Bilge Ceylan filmleri arasında tek sevdiğim filmin Yılmaz Güney ve Şerif Gören'den seneler sonra ana yarışma bölümünde yer aldığı 67. Cannes Film Festivali'nde büyük ödülü alması, işin doğrusunu söylemek gerekirse beni epey bir mutlu etti. Bu arada film yine aynı festivalde FIBRESCI ödülüne de layık görüldü.
Avrupa Konseyi'ne bağlı Avrupa Görsel-İşitsel Eserler Destek Fonu Eurimages, Nuri Bilge Ceylan'ın yeni filmi 'Kış Uykusu'na 450 bin Euro desteğiyle Kapadokya Uçhisar mevkiiinde gerçekleşen film bence tam bir baş yapıt. Uçhisar'daki çekimlerden sonra tam 4 hafta boyunca İstanbul'daki bir stüdyo yapılan çekimlerde Sony F65 kamera kullanıldı. Film 13 Haziran'da festivaldeki gösteriminden sonra ilk kez Türk seyircilerle buluşacak. Gişe yapar mı bu sefer derseniz, eee biraz yapar Altın Palmiye aldı ama kadar daha fazlası değil :(
Filmle ilgili yorumuma gelirsek diğer Nuri Bilge Ceylan filmlerine göre daha dar alanlarda daha uzun diyaloglarla geçen bir film olmuş Kış Uykusu ama bence sabretmeye değen harika bir film. Tiyatro kökenli oyuncu kadrosuyla dikkatleri çeken filmde benim en beğendiğim karakterler Haluk Bilginer( zaafım var ne yapayım?) ve Nadir Sarıbacak. Cannes'daki gösterimden sonra dünyaca ünlü eleştirmenlerce "Bergman'dan beri böylesine bir film görmedik,tam bir başyapıt", "Klasik anlatıma yeni bir soluk getirmiş, harika", " 2 saat daha uzun olsaydı da seyredebilseydik keşke" vb eleştiriler alan filmi bir de Yekta Kopan'dan okuyun derim.
"Nuri Bilge Ceylan ve Ebru Ceylan, “Kış Uykusu”nun insan ruhunun her köşesine gitmek arzusunu replik replik hissettiren senaryolarında Dostoyevski ile Shakespeare’e ve en çok da Çehov’a yaslamışlar sırtlarını. Birçok hikayesinin incelikli ilişkileri, farklı sahnelere sindirilmiş. Ama Ceylan’ların Çehov’unun bildiğimiz usta yazardan bir farkı var. Bu Çehov, Albert Camus ve Yaşar Kemal’le rakı masasına oturup, geceyi sobada kebap yapılan kestanenin tadıyla bitiren bir yazar artık. Kendini Kapadokya sahnesinin bir parçası hissetmek için ne yapsa da, hatta o coğrafyanın sorunları için kalem oynatmaya çabalasa da, bir tiyatro sahnesinde olduğunu biliyor Aydın. Repliklerini söyleyecek ve sahneyi terk edecek. Bütün o sarkastik tiratlar, figüran olmaktan kurtulup hayat sahnesinde daha önemli bir rol kapmak için sanki. Ne de olsa, tiyatroyla ilgili tek anısı, bir komedide oynadığı imam rolü. Aydın, buralı olmak-oralı olmak duygusuna sıkışmışken, sahnenin gerçek sahiplerinden imam Hamdi’nin derdi hayatta kalmak. Tıpkı, yakılan hayallerinden yeniden bereketli bir tarla yaratmaya çalışan Nihal, bir diğer yılkı atı gibi odasının içinde gezinen ve kötülük nedir sorusuna yanıt arayan Necla, tek odasını ısıttığı evinde ölümü sükunetle bekleyen Suavi, bir şişe şarapla varoluşunu sorgulamaya başlayan öğretmen Levent, gezgin Timur hatta Japon turist gibi. Hepsi ama hepsi konuşmak isteyen, üstelik dinlemekten de zevk alan insanlar. Mağaralarına sığınmış vahşi hayvanlar gibi, o derin kış uykusu bedenlerini teslim alıncaya kadar homurdanan-mırıldanan, anlatan-dinleyen canlılar.
Nuri Bilge Ceylan’ın “Kış Uykusu” üstüne çok yazılacak. Ama film Cannes’da yarışırken, biraz da olup bitene odaklanmak gerekiyor. İlk günden başlayarak Soma’daki facia-cinayetin bütün ağırlığını hissediyor ekip. Sürekli haber alma, bilgileri güncelleme çabası. Doğru ve gerçek bilgiye ulaşamama tedirginliği. Nuri Bilge, arada bir dalıp gidiyor. Ülkesinin derdini yüklenmiş bir yüz ifadesi. Burada gelebilecek sorulara vereceği cevaplarda “yalnız ve güzel ülkesinin” insanlarını incitmek istemediği belli. Öncelikle ölen her bir kişinin hikayesini düşünüyor. Her bir ölümün “bizi biz yapan hikayeleri” biraz daha azalttığını biliyor. Zeynep Özbatur Atakan’ın siyah kurdele fikri, film ekibinden çıkıp herkese yayılıyor. Sonunda gala gününde, Türkiye ’den gelen herkesin yakasında siyah kurdeleler ve hatta Yamaç Okur’un hızlıca hazırlattığı “SOMA” çıkartmaları var. Bu göstermelik bir duruş değil, acıyı içinde hisseden ve “önce insan” diyebilenlerden küçük bir saygı duruşu. Tıpkı gösterim öncesi yapılan fotoğraf çekimlerinde Ceylan ve başrol oyuncularının kameralara “SOMA” yazan fişleri göstermeleri gibi. Sanki ilkokul fişleri var ellerinde. Belki de iktidar hırsıyla kirlenmiş dünyada, acıyı en iyi çocuklar anlayacağı için.
Film ekibi Grand Théatre Lumiére’den içeri girdiğinde bütün salon ayaklanıyor ve dakikalarca süren bir alkış başlıyor. Nuri Bilge Ceylan ekiplerinin önceki yıllardaki galalarını da görmüş biri olarak, bu sefer özellikle uluslararası coşkunun daha üst düzeyde olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim. Entelektüel ablası ve ayakta durmaya çalışan karısının arasında “kendine ait bir oda”da yaşamaya çalışan Aydın’ın hikayesi seyirciyi hemen içine alıyor. Sanat eserlerini ezberlediğimiz verilerden konuşmayı sevdiğimizden midir nedir, dilimizden düşmeyen “Ama film üç saatten uzunmuş ha!” cümlesi benzersiz bir sinema anlatımı, alıştığımız NBC’den farklı olarak hareketli kamera kullanımları, Gökhan Tiryaki’nin ödüllük görüntüleri, Bora Gökşingöl katkılı hızlı kurgu, Gamze Kuş imzalı sanat yönetimi ile anlamını yitiriyor.
Ah o oyuncular...
Bir de oyuncular var tabi... Ah o oyuncular. Duyguların sıcaklığı ile abarttığımı sanmıyorum ama her birinin beyazperdedeki en yüksek performansı olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim. Filmi omuzlayan isimlerden kısa bir sahneye imza atanına kadar bütün oyuncular gözümüzün önünde nakış işliyor. NBC bu filminde, oyuncusuna daha çok alan tanıyan bir yönetmen olarak da bir yeniliğe imza atıyor. Zaten kanımca Jane Campion başkanlığındaki jüriyi etkileyecek olanlar da, filmin insan ruhunun her köşesine giden hikayesi ile birlikte, Nuri Bilge’nin bol diyalog, hareketli kamera, müzik kullanımı, hızlı ve cesur bir kurgu, farklı kadrajlar deneme arzusu olacak. Bir başka olumlu etkinin de, yönetmenin bu uzunlukta bir film yapmaya cesareti olacağına inanıyorum. Evet, herkesin olumsuz vurgusuyla karşımıza çıkan süre, ödülü getirecek etkenlerden biri olabilir.
Ödül demişken... Beklenti belli. Altın Palmiye istiyor herkes. Nuri Bilge bu konuda konuşmayanlardan elbette. Ama gala gecesi saatlerce hesaplar yapılıyor. Cem Yılmaz’dan Belçim Erdoğan’a, Reis Çelik’ten Cansel Elçin’e herkesin arzusu aynı. Bir ara Haluk Bilginer’e yanaşıp “Nuri Bilge Ceylan’ın tek rakibi var bu yıl,” diyorum. Ciddiyetle “Kim?” diyor. “Her filme bir ödül verileceğine göre, o rakip Haluk Bilginer,” dememle basıyor kahkahayı. Ceylan ya da Bilginer, Cannes’da ödülü kimin alacağı belli olmaz, ama zaten bu ekip böylesine güzel bir film yaparak çoktan “yalnız ve güzel ülkelerine” bir ödül daha vermiş durumdalar."
Evet Yekta Kopan'ında dediği gibi Nuri Bilge Ceylan ve Ebru Ceylan diyaloglarını oluştururken Dostoyevski ile Shakespeare’e ve en çok da Çehov’a yaslamışlar sırtlarını. Buna insan ruhunun her köşesine giden bir hikaye, hareketli bir kamera kullanımı, bol diyaloga, dar alanlar, fotoğrafa bakıyormuş hissi uyandıran görüntü yönetmenliği, cesur bir kurgu, bence kesinlikle kararında ve doğal oyunculuklar eklendi mi alın size Kış Uykusu.
Bence mutlaka ama mutlaka seyredin derim. Film şu anda 30 ülkeye satılmış durumda. Altın Palmiye almış bir film için "Çok uzun, sıkılırım" demeyin, bence mutlaka gidin. Hele ki o ilk 1 saat geçtikten sonra filmin karşısından kalkmak istemeyeceksiniz.
Kaynakça: http://www.sony.com.tr/pro/article/broadcast-products-director-nuri-bilge-ceylans-f65-shoot
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder